Podatek od nieruchomości – kiedy jestem podatnikiem?

Katalog podmiotów posiadających status podatnika podatku od nieruchomości wskazuje art. 3 ust. 1 w/w ustawy, który stanowi, że podatnikami podatku od nieruchomości są:

• osoby fizyczne,
• osoby prawne oraz
• jednostki organizacyjne, w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej.

Przepis ten wskazuje także warunek przedmiotowy, który warunkuje przypisanie statusu podatnika, tj. aby w/w podmioty były:

• właścicielami nieruchomości lub obiektów budowlanych, z zastrzeżeniem ust. 3 (posiadania samoistnego, gdyż wówczas obowiązek podatkowy ciąży na tym posiadaczu),
• posiadaczami samoistnymi nieruchomości lub obiektów budowlanych,
• użytkownikami wieczystymi gruntów,
• posiadaczami nieruchomości lub ich części albo obiektów budowlanych lub ich części, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli posiadanie:
  1. wynika z umowy zawartej z właścicielem, Krajowym Ośrodkiem Wsparcia Rolnictwa lub z innego tytułu prawnego, z wyjątkiem posiadania przez osoby fizyczne lokali mieszkalnych niestanowiących odrębnych nieruchomości,
  2. jest bez tytułu prawnego, z zastrzeżeniem ust. 2 (dotyczy przedmiotów opodatkowania wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa lub będących w zarządzie Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe).

W przypadku właściciela chodzi oczywiście o podmiot, któremu w stosunku do nieruchomości przysługuje prawo własności.

Posiadaczem samoistnym jest natomiast podmiot, który nie jest właścicielem nieruchomości, ale faktycznie (fizycznie) włada nią w taki sposób w jaki czyniłby to właściciel. W orzecznictwie Sądu Najwyższego wskazuje się, że poza fizycznym władztwem posiadacz samoistny powinien manifestować swoją wolę dysponowania nieruchomością w taki sposób, aby było to widoczne na zewnątrz przez osoby trzecie np. czynienie nakładów, wykonywanie remontów, uprawnianie pola itp.

Użytkownik wieczysty to podmiot będący stroną umowy o oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste.

W przypadku posiadaczy (nie posiadaczy samoistnych) przedmiotów opodatkowania możemy mieć do czynienia z dwoma sytuacjami, tj. gdy posiadanie:

• wynika z umowy zawartej z właścicielem, KOWR lub z innego tytułu,
• jest bez tytułu prawnego.

Pierwszy przypadek, posiadanie wynikające z umowy, może niekiedy nastręczać problemów interpretacyjnych, w szczególności w sytuacji, w której podmiot będący stroną umowy oddaje nieruchomość w dalsze posiadanie (np. poddzierżawa, podnajem). Taka sytuacja była przedmiotem oceny sformułowanej przez Sąd Najwyższy (wyrok z dnia 19 listopada 1993 r. sygn. akt II CRN 130/93), który doszedł do wniosku, że podmiot będący stroną umowy głównej (np. najmu, dzierżawy), nie traci posiadania przez sam fakt oddania tej nieruchomości dalszemu posiadaczowi (np. podnajemcy, poddzierżawcy). Tym samym, nawet w sytuacji, w której ten ostatni podmiot ponosi ciężar ekonomiczny podatku z uwagi na postanowienia umowy z głównym najemcą, dzierżawcą, nie ma on statusu podatnika podatku od nieruchomości, gdyż ten status posiada wyłącznie podmiot będący stroną umowy głównej (np. najmu, dzierżawy).

W drugim przypadku, tj. posiadania bez tytułu prawnego mówimy o sytuacji, w której dany podmiot objął przedmiot opodatkowania w posiadanie bez podstawy w rodzaju umowy, z której wynikałoby uprawnienie do takiego działania (np. najem, dzierżawa, użytkowanie itp.).

Potrzebujesz pomocy w tym temacie? Napisz do nas!