19 procentowy, zryczałtowany podatek dochodowy pobierany od wszystkich dochodów kapitałowych uzyskiwanych przez osoby fizyczne, potocznie nazywany Podatkiem Belki, został wprowadzony w 2002 roku. Z inicjatywy ówczesnego Ministra Finansów, Marka Belki. Podatek był zapowiadany jako tymczasowy, miał wspomóc budżet państwa i wprowadzić stabilizację finansową po zmianach gospodarczych i ustrojowych jakie zachodziły w Polsce na przełomie XX i XXI wieku. W celu jego wprowadzenia znowelizowano ustawę o podatku dochodowym od osób fizycznych, dodano przepisy wprowadzające ten podatek, znajdują się one w artykule 30a oraz 30b.
Początkowo stawka podatku wynosiła 20% oraz obejmowała jedynie oszczędności na depozytach bankowych i lokatach. W 2004 roku znacznie poszerzono jego zakres a stawkę obniżono o 1 punkt procentowy do obecnych 19%.
Podatek Belki obowiązuje miliony Polaków. Dochody do budżetu Państwa z tego tytułu, w 2023 roku, wyniosły rekordowe 9,069 mld zł.
Podstawę opodatkowania stanowi przychód, który w większości przypadków nie może zostać pomniejszony o koszty jego uzyskania. Podatek Belki jest jednym z prostszych podatków, niezależnie od wysokości dochodów kapitałowych, każdy podatnik płaci taką samą stawkę. Nie obowiązuje wobec niego progresja podatkowa, ulgi, ani kwoty wolne od podatku. Brak progresji bywa krytykowany, ponieważ osoby zarabiające mało na swoich oszczędnościach muszą płacić taką samą stawkę co osoby zarabiające znacznie więcej. Stawka podatku nie jest również determinowana długością trwania danej inwestycji. Podatkiem tym są objęte również osoby uzyskujące dochody za granicą.
W większości przypadków podatek pobierany jest automatycznie, po każdej kapitalizacji, przez banki lub inne instytucje finansowe. Natomiast podatnicy dokonujący inwestycji na giełdzie samodzielnie muszą rozliczyć swoje zyski poprzez formularz PIT-38.
Uniknięcie płacenia Podatku Belki jest trudnym zadaniem, ponieważ ustawodawca dołożył wszelkich starań, aby system był jak najlepiej uszczelniony.
Jednym z najlepszych sposobów będzie korzystanie z Indywidualnego Konta Emerytalnego lub Indywidualnego Konta Zabezpieczenia Emerytalnego. Oszczędności zgromadzone na tych kontach nie będą objęte Podatkiem Belki, jeśli będą tam wystarczająco długo przechowywane.
Podatek Belki nie obowiązuje również inwestycji związanych z nieruchomościami, co jest alternatywnym sposobem dla osób chcących ulokować swoje oszczędności w inny sposób.
Zwolennicy podatku podnoszą, że podatek jest uczciwy ponieważ obciąża osoby zarabiające na giełdzie w taki sam sposób jak podatek dochodowy obciąża osoby podejmujące się pracy. Niektórzy eksperci twierdzą, że podatek ten zniechęca Polaków do oszczędzania i inwestowania, szczególnie w latach wysokiej inflacji, gdy realny zysk z lokat i instrumentów finansowych jest ograniczony. Wpływy do budżetu z Podatku Belki nie stanowią znaczącego procentu w całości dochodów państwa. Nowy rząd jeszcze podczas kampanii wyborczej obiecywał zmiany w Podatku Belki, które miałyby ulżyć Polakom. Ministerstwo Finansów zapowiadało wprowadzenie zmian już od 1 stycznia 2025, jednakże w projekcie ustawy budżetowej na przyszły rok nie uwzględniono żadnych ewentualnych korekt w tymże podatku. Minister Finansów twierdzi, iż są już gotowe konkretne plany i założenia jakie będzie chciał wprowadzić. Jednocześnie Ministerstwo podkreśla, że w Polsce nie ma przestrzeni do obniżania podatków.
Potrzebujesz pomocy w tym temacie? Napisz do nas!