Od 12 grudnia 2024 r. obowiązuje ustawa z dnia 27 listopada 2024 r. o zmianie ustawy o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w 2023 roku oraz w 2024 roku oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2024 r., poz. 1831; dalej: „Ustawa”).
Najważniejszą kwestią z nią związaną, a poruszoną w innym artykule na naszym blogu, jest nieprzedłużenie mechanizmów zamrażania cen dla przedsiębiorców. Od 1 stycznia 2025 r. przedsiębiorcy, w tym mikro, mali i średni przedsiębiorcy (MŚP) mogą spodziewać się wyższych, rynkowych stawek za energię elektryczną.
Brak dalszych działań osłonowych w stosunku do przedsiębiorców zapewne pociągnie za sobą dalej idące skutki, w tym wzrost bieżących kosztów prowadzonej działalności operacyjnej. Czy jednak samo podwyższenie cen skutkuje możliwością odstąpienia od umowy na dostawę energii elektrycznej?
Słowem wstępu muszę zaznaczyć, że przyjęte przez polskiego ustawodawcę rozwiązania rozróżniają wypowiedzenie umowy od odstąpienia od umowy. Różnica dotyczy przede wszystkim skutku obu czynności: wypowiedzenie umowy następuje od chwili jego złożenia (a właściwie – od zakończenia okresu wypowiedzenia, jeżeli obowiązuje), a więc umowa została zawarta, obowiązywała i została rozwiązana, a strony zachowują to, co sobie świadczyły. Przy odstąpieniu od umowy skutek jest wywoływany „od początku”, a więc tak, jakby umowa nie została zawarta. Strony zwracają sobie to, co świadczyły. Z tą wiedzą możemy przejść dalej.
Zmiana sprzedawcy energii elektrycznej jest całkowicie standardową i powszechną praktyką rynkową. Jest także jednym z najskuteczniejszych i najszybszych sposobów na zmniejszenie kosztów związanych z korzystaniem z energii elektrycznej.
Standardowa ścieżka obejmuje wypowiedzenie umowy na dostawę energii elektrycznej. Najczęściej mamy z tym do czynienia w przypadku znalezienia nowego dostawcy z korzystniejszymi cenami, który często reprezentuje odbiorcę w kontakcie z poprzednim sprzedawcą na podstawie pełnomocnictwa.
Przy czym, zależnie od czasu, na jaki została zawarta umowa, negatywne konsekwencje finansowe rozkładają się odmiennie. Na potrzeby tego artykułu trzeba tylko zaznaczyć, że przy umowach na czas niekreślony konsekwencje finansowe występują wyłącznie po stronie sprzedawcy (nie może on żądać od odbiorcy rekompensaty). W przypadku umów zawartych na czas określony, sprzedawcy będzie przysługiwała rekompensata – ograniczona zgodnie z postanowieniami Ustawy – Prawo Energetyczne.
Odstąpienie od umowy na energię elektryczną w obrocie rynkowym występuje w odmiennych sytuacjach. Przede wszystkim, najczęściej korzystają z niego osoby fizyczne, którym ustawodawca przyznał szczególny status jako konsumentom. Jako podmioty o przeciętnie słabszej pozycji negocjacyjnej na rynku, osoby fizyczne są otoczone dodatkową opieką. W przypadku umów na dostawę energii elektrycznej objawia się to m.in. możliwością odstąpienia od zawartej umowy w terminie 14 dni od dnia jej zawarcia.
W przypadku przedsiębiorców sytuacja wygląda inaczej. Nie są oni chronieni przepisami Ustawy o prawach konsumenta (z pewnymi wyjątkami, ale nie są one przedmiotem niniejszego artykułu), w związku z czym co do zasady nie przysługuje im 14-dniowy termin na odstąpienie od umowy o sprzedaż energii. Przedsiębiorca może jednak odstąpić od umowy na dostawę energii elektrycznej, jeżeli odpowiednie zastrzeżenie znalazło się w jego umowie.
W opisanej wyżej sytuacji, strony umowy korzystają z art. 395 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym można w umowie zastrzec, że jednej lub obu stronom przysługiwać będzie w ciągu oznaczonego terminu prawo odstąpienia od umowy na prąd. Prawo to wykonuje się przez oświadczenie złożone drugiej stronie.
Po pierwsze, jeżeli dostawca energii dopuszcza się zwłoki w wykonaniu swojego zobowiązania – np. nie dostarcza energii. W takiej sytuacji odbiorca może wyznaczyć dostawcy odpowiedni, dodatkowy termin do wykonania z zagrożeniem, że w razie bezskutecznego upływu wyznaczonego terminu będzie uprawniony do odstąpienia od umowy o sprzedaż energii.
Po drugie, strony mogą zastrzec w umowie, że w wypadku niewykonania zobowiązania w ściśle określonym terminie, strona uprawniona w razie zwłoki drugiej strony może odstąpić od umowy na prąd bez wyznaczania dodatkowego terminu. . To samo dotyczy wypadku, gdy wykonanie zobowiązania przez jedną ze stron po terminie nie miałoby dla drugiej strony znaczenia ze względu na właściwości (charakterystykę) zobowiązania albo ze względu na zamierzony przez nią cel umowy, wiadomy stronie będącej w zwłoce.
Jak widać, odstąpienie od umowy na dostawę energii elektrycznej przez przedsiębiorcę nie jest proste. Wymaga każdorazowo przeanalizowania sytuacji przedsiębiorcy oraz kompleksowego zbadania podpisanej umowy na dostawę energii elektrycznej.
Jeżeli interesuje Cię rozwiązanie umowy o energię elektryczną dla firm, skontaktuj się z Kancelarią HWW Hewelt Wojnowski Lindner i Wspólnicy. Posiadamy bogate doświadczenie w doradztwie dotyczącym umów energetycznych, analizie ryzyk prawnych oraz reprezentacji klientów w negocjacjach i postępowaniach spornych. Dzięki nam wypowiedzenie umowy na prąd będzie prostsze.
Potrzebujesz pomocy w tym temacie? Napisz do nas!