Interpretacje indywidualne to oficjalne wyjaśnienia lub opinie wydawane przez właściwe organy państwowe, które dotyczą stosowania przepisów prawa w konkretnych, indywidualnych przypadkach. Stanowią one narzędzie służące do rozjaśnienia wątpliwości prawnych, szczególnie w sytuacjach, gdzie przepisy są skomplikowane lub niejednoznaczne. Chociaż często kojarzone głównie ze sprawami podatkowymi, interpretacje indywidualne mają znacznie szersze zastosowanie i mogą dotyczyć różnych dziedzin prawa. Oprócz uregulowania instytucji interpretacji indywidualnych w prawie podatkowym, owa występuje również na gruncie Prawa przedsiębiorców.
Zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy – Prawo przedsiębiorców, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Interpretacje wydawane na podstawie ww. przepisu nie dotyczą interpretacji indywidualnych prawa podatkowego, które są wydawane na dotychczasowych zasadach na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540, z późn. zm.).
Do postępowań o wydanie interpretacji indywidualnej na podstawie Prawa przedsiębiorców, stosuje się co do zasady przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego. Inaczej niż interpretacje podatkowe, interpretacje wydane na podstawie przepisów Prawa przedsiębiorców wydaje się w formie decyzji, od której służy odwołanie. Oznacza to bowiem, że inaczej niż w sprawach podatkowych, uprzednio należy wnieść odwołanie od decyzji do organu odwoławczego, a ewentualnie potem skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Interpretację wydaje właściwy do wydawania interpretacji organ lub właściwa państwowa jednostka organizacyjna na wniosek przedsiębiorcy.
Właściwy organ powinien wydać interpretację bez zbędnej zwłoki, ale nie później niż w terminie 30 dni od dnia wpływu wniosku od wydanie interpretacji indywidualnej. Jak stanowi ust. 12 ww. przepisu w razie niewydania interpretacji indywidualnej w terminie uznaje się, że w dniu następującym po dniu, w którym upłynął termin do wydania interpretacji indywidualnej, została wydana interpretacja indywidualna stwierdzająca prawidłowość stanowiska przedsiębiorcy przedstawionego we wniosku.
Wydana interpretacja indywidualna zawiera wyczerpujący opis przedstawionego we wniosku zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego oraz wskazanie prawidłowego stanowiska wraz z uzasadnieniem prawnym oraz z pouczeniem o prawie wniesienia środka zaskarżenia.
W świetle przepisów Prawa przedsiębiorców wniosek przedsiębiorcy o wydanie interpretacji indywidualnej ma przedstawiać zaistniały stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe oraz własne stanowisko w sprawie, a ponadto jego firmę przedsiębiorcy, numer identyfikacji podatkowej (NIP), adres do korespondencji, w przypadku, gdy jest on inny niż adres siedziby albo adres zamieszkania przedsiębiorcy.
Wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej podlega opłacie w wysokości 40 zł. Opłatę wnosi się w terminie 7 dni od dnia złożenia wniosku. Jeżeli wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej nie spełnia wymagań wskazanych w ustawie, organ wzywa przedsiębiorcę do usunięcia braków w terminie 7 dni, z pouczeniem, że nieusunięcie braków spowoduje pozostawienie wniosku bez rozpatrzenia. Pozostawienie wniosku bez rozpatrzenia jest wydawane w formie postanowienia, na które służy zażalenie.
Pewne wątpliwości może budzić złożenie opłaty od wniosku. Jak wskazano powyżej, wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej podlega opłacie w wysokości 40 zł, jednak dotyczy to wniosku, w którym żąda się wydania interpretacji indywidualnej co do jednego stanu faktycznego lub jednego zdarzenia przyszłego. W przypadku wystąpienia w jednym wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej odrębnych zaistniałych stanów faktycznych lub zdarzeń przyszłych pobiera się opłatę od każdego przedstawionego we wniosku odrębnego zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego.
Artykuł 35 ust. 1 i 2 Prawa przedsiębiorców określa różne skutki prawne interpretacji indywidualnej, wydawanej na wniosek przedsiębiorcy, wprowadzając odrębne regulacje dla przedsiębiorcy i organu administracyjnego. Przede wszystkim należy podkreślić, że interpretacja indywidualna co do zasady nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy. Przez powyższe należy rozumieć, iż przedsiębiorca nie jest zobowiązany do działania zgodnie z treścią ewentualnych sugestii poczynionych przez organ. Jednak w przypadku, gdy przedsiębiorca podejmuje działania sprzeczne z treścią interpretacji indywidualnej i narusza tym samym inne przepisy prawne, może to skutkować dla niego negatywnymi konsekwencjami. Same działania sprzeczne z interpretacją nie mogą być jednak jedyną przyczyną tych konsekwencji. Jednocześnie w zakresie, w jakim przedsiębiorca działał w zgodzie z treścią uzyskanej interpretacji indywidualnej, przedsiębiorca nie może być obciążony sankcjami administracyjnymi, finansowymi lub karami ani daninami w wysokości wyższej niż wynikające z uzyskanej interpretacji indywidualnej.
Interpretacja indywidualna generuje zupełnie inne konsekwencje w odniesieniu do sytuacji odpowiednich organów lub jednostek organizacyjnych państwowych zajmujących się sprawami przedsiębiorcy. Owe podmioty są bowiem związane treścią wydanej interpretacji i mogą ją zmienić, ale jedynie poprzez wznowienie postępowania. Oznacza to, że niemożliwe – z perspektywy organów – jest dokonanie zmiany interpretacji i uwolnienie się organu spod władzy treści wcześniej wydanej interpretacji, jeżeli w wyniku jej wydania wystąpiły nieodwracalne skutki prawne.
***
Niniejszy artykuł porusza kwestię interpretacji indywidualnych, urePgulowanych na gruncie Prawa przedsiębiorców. Choć sam termin często jest utożsamiany z prawem podatkowym, interpretacje indywidualne odgrywają ważną rolę również w prawie przedsiębiorców.
Interpretacje indywidualne są kluczowym narzędziem dla przedsiębiorców w rozumieniu i stosowaniu prawa w specyficznych sytuacjach. Dają one możliwość uzyskania oficjalnego stanowiska w kwestiach prawnych, redukując niepewność i ryzyko prawne. Jednakże, warto zauważyć, że interpretacja taka nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy i nie może być jedyną podstawą do ewentualnych konsekwencji prawnych. Z drugiej strony, organy państwowe są zobowiązane do przestrzegania wydanych interpretacji, chyba że zostanie wznowione postępowanie. To podkreśla wagę interpretacji indywidualnych jako środka balansującego pomiędzy potrzebami przedsiębiorców a wymogami prawnymi państwa.
Potrzebujesz pomocy w tym temacie? Napisz do nas!