W sytuacji, w której przedsiębiorstwo znajduje się w trudnej sytuacji finansowej, podmioty zarządzające nim stają przed dużym wyzwaniem, tj. koniecznością uchronienia firmy przed ogłoszeniem jej upadłości. Często przedsiębiorcy podejmują wówczas decyzję o zainicjowaniu procesu restrukturyzacyjnego celem zapewnienia kontynuacji działalności przedsiębiorstwa oraz – co najważniejsze – umożliwienia jego przetrwania i uregulowania zaległych zobowiązań finansowych. Czym więc jest dokładnie postępowanie restrukturyzacyjne?
Postępowanie restrukturyzacyjne jest procedurą, której głównym celem jest uniknięcie ogłoszenia upadłości dłużnika oraz umożliwienie mu podjęcia wszelkich czynności prawnych i faktycznych zmierzających do poprawienia swojej sytuacji ekonomicznej. Innymi słowami działania podejmowane przez dłużnika w ramach postępowania restrukturyzacyjnego mają przywrócić mu zdolność do skutecznego wykonywania swoich zobowiązań. Postępowanie restrukturyzacyjne wszczęte we właściwym czasie zapewnia również ochronę członkom zarządu spółki przed ponoszeniem osobistej odpowiedzialności za jej zobowiązania.
Zgodnie z przepisami Prawa restrukturyzacyjnego wyróżnia się cztery rodzaje postępowania restrukturyzacyjnego, tj.:
Najmniej sformalizowane postępowanie restrukturyzacyjne, w ramach którego dłużnik w nieznacznym stopniu traci zarząd nad własnym przedsiębiorstwem. Postępowanie to może być prowadzone w dwóch trybach – z publicznym obwieszczeniem o ustaleniu dnia układowego lub bez takiego obwieszczenia. Wybór jednego z powyższych trybów postępowania determinuje, czy dłużnik zostanie objęty ochroną przed wszczynaniem i prowadzeniem postępowań egzekucyjnych przez wierzycieli.
W pierwszym trybie – dłużnik zostaje objęty ochroną już od dnia dokonania obwieszczenia, jednak zostaje ograniczony w zakresie zarządu nad przedsiębiorstwem – dłużnik może wykonywać jedynie czynności zwykłego zarządu, a te, które przekraczają zwykły zarząd mogą być dokonywane tylko za zgodą nadzorcy układu. Za to w drugim trybie dłużnik zostaje objęty tą ochroną dopiero od momentu wydania przez sąd postanowienia w przedmiocie zatwierdzenia układu, ale jego zarząd nad majątkiem przedsiębiorstwa nie zostaje ograniczony tak jak to ma miejsce w pierwszym.
Postępowanie o zatwierdzenie układu zostaje otwarte poprzez zawarcie umowy o sprawowaniu nadzoru nad przebiegiem postępowania z nadzorcą układu oraz dokonanie stosownego obwieszczenia o tym w elektronicznym systemie Krajowego Rejestru Zadłużonych (dalej jako: „KRZ”). Postępowanie to toczy się w zasadzie pozasądowo – jedynie pod kontrolą nadzorcy układu – i polega na samodzielnym zbieraniu przez dłużnika głosów nad układem. Sąd włącza się do postępowania dopiero od momentu złożenia przez dłużnika wniosku o zatwierdzenie układu w celu kontroli jego zgodności z prawem.
Obydwa wymienione powyżej tryby postępowania restrukturyzacyjnego posiadają wiele podobieństw, między innymi rozpoczynają się od momentu rozpatrzenia wniosku dłużnika i wydania postanowienia o otwarciu restrukturyzacji przez właściwy sąd. Ponadto, zarówno przyspieszone postępowanie układowe jak i postępowanie układowe umożliwia objęcie dłużnika ochroną przed postępowaniami egzekucyjnymi prowadzonymi przez wierzycieli, z pozostawieniem jednak możliwości prowadzenia przez wierzycieli zabezpieczonych rzeczowo egzekucji skierowanych do przedmiotu zabezpieczenia. Dłużnik jest również ograniczony w zarządzie swoim majątkiem poprzez konieczność uzyskiwania zgody nadzorcy sądowego na dokonanie czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu.
Główną różnicą między obydwoma postępowaniami jest to, że w przyspieszonym postępowaniu układowym nie przeprowadza się głosowania nad układem, a uprawnienie do zaskarżenia spisu wierzytelności co do – umieszczenia lub pominięcia danej wierzytelności w spisie lub zakwestionowania wysokości wierzytelności ujętej w spisie – przysługuje jedynie dłużnikowi (w postępowaniu układowym wierzyciel też może skorzystać z tego uprawnienia).
Postępowanie pozwalające na głęboką oraz wielopłaszczyznową restrukturyzację przedsiębiorstwa, w ramach którego zostają zawieszone wszystkie postępowania egzekucyjne prowadzone przeciwko dłużnikowi. Ponadto, od momentu otwarcia sanacji nie istnieje możliwość wszczęcia nowych egzekucji co do majątku dłużnika oraz ustanawiania na nim zabezpieczenia.
Do czynności sanacyjnych należy zaliczyć między innymi możliwość (i) odstąpienia od niekorzystnych umów wzajemnych – bez względu na jej treść w zakresie możliwości jej rozwiązania, (ii) zbycia majątku zaliczającego się do kategorii „zbędnego”, który generuje jedynie koszty u dłużnika i (iii) zwolnienia nieefektywnych pracowników na podstawie zasad funkcjonujących w postępowaniu upadłościowym.
Warto zaznaczyć, że wszczęcie każdego z powyższych postępowań wiąże się z koniecznością spełnienia specyficznych dla danego typu postępowania restrukturyzacyjnego warunków. Jeśli zastanawiasz się, który rodzaj postępowania, byłby odpowiedni dla Twojej firmy, skontaktuj się z Nami, a chętnie udzielimy wyczerpujących informacji na ten temat.
Czas trwania postępowania restrukturyzacyjnego jest zależny od jego rodzaju. Biorąc pod uwagę założenia postępowań, najszybciej przeprowadzane jest postępowanie o zatwierdzeniu układu, tj. kilka miesięcy. Inaczej sprawa wygląda w przypadku postępowania sanacyjnego, które jako najbardziej skomplikowany tryb postępowania restrukturyzacyjnego może trwać nawet kilka lat. Czynnikiem wpływającym na czas trwania postępowania restrukturyzacyjnego jest także w znaczącym stopniu kondycja finansowa danego przedsiębiorstwa.
Jeśli Twoja firma znalazła się w trudnej sytuacji finansowej i potrzebuje pomocy w prowadzeniu postępowania restrukturyzacyjnego, skontaktuj się z Kancelarią HWW, która zapewni Ci profesjonalne wsparcie na każdym etapie procesu restrukturyzacji.
Potrzebujesz pomocy w tym temacie? Napisz do nas!