Cesja wierzytelności (potocznie – sprzedaż długu) jest rodzajem umowy, na podstawie której jeden podmiot przekazuje drugiemu uprawnienia do danej wierzytelności. Przy czym uprawnienia te mogą zostać przekazane zarówno osobie fizycznej, jak i prawnej.
Czy zawiadomienie dłużnika jest obowiązkowe? Zgodnie z treścią art. 509 k.c. „Wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.”. Dłużnik nie jest więc stroną umowy, a jego zgoda co do zasady nie jest wymagana do przeniesienia wierzytelności, z wyjątkiem sytuacji, w których zastrzegł sobie takie prawo (do wyrażenia zgody). Wierzyciel powinien powiadomić dłużnika o cesji, jednak nie ma takiego obowiązku. Warto natomiast zaznaczyć, że do momentu zawiadomienia, dłużnik może spłacać dług na dotychczasowy rachunek bankowy, nie zaś na rzecz nabywcy.
Jeśli strony zawrą umowę cesji wierzytelności, co do której toczy się już postępowanie sądowe, przede wszystkim należy zwrócić uwagę na datę doręczenia pozwu. Jeżeli bowiem pozew został już doręczony, zbycie wierzytelności nie będzie miało wpływu na dalszy tok sprawy. Nabywca może wejść w miejsce zbywcy wierzytelności dopiero po uzyskaniu zgody strony przeciwnej. O ile więc zgoda dłużnika nie jest wymagana do samej czynności cesji wierzytelności, to jeśli postępowanie sądowe zostało już wszczęte, to musi on wyrazić zgodę na zmianę podmiotową po stronie powodowej. Na marginesie warto zaznaczyć, że również wymagana będzie zgoda zbywcy. Zgoda co prawda może być wyrażona w sposób dorozumiany, jednak zdecydowanie lepiej uzyskać ją na piśmie. Najlepszym rozwiązaniem jest złożenie do Sądu pisma, w którym Nabywca wniesie o zezwolenie mu na wstąpienie do procesu w miejsce zbywcy, jednocześnie załączając oświadczenie Zbywcy wyrażające zgodę na tę czynność.
Co jeśli Pozwany nie wyrazi zgody? W takiej sytuacji warto skorzystać z instytucji interwencji ubocznej lub przypozwania. Wówczas prawa nabywcy wierzytelności będą chronione, a on sam będzie mógł dochodzić swoich roszczeń. Należy jednak pamiętać, że tego typu przekształcenia podmiotowe są niedopuszczalne w postępowaniu uproszczonym.
Podsumowując, cesja wierzytelności w toku postępowania sądowego (po doręczeniu pozwu) nie wywołuje skutków dla stron. Nabywca może jednak skorzystać z przewidzianych prawem instytucji i przystąpić do sporu czy to w miejsce zbywcy, czy w charakterze interwenienta. Jeśli zaś nastąpiło zbycie przed doręczeniem pozwu – powód traci swoją legitymację. Nabywca może wstąpić do procesu po uzyskaniu zgody obu stron. Warto skorzystać z przewidzianych prawnie możliwości dochodzenia należności przez Nabywcę wierzytelności.
Jeśli potrzebujesz porady w temacie cesji lub wsparcia prawnego w innej dziedzinie, skontaktuj się z Kancelarią HWW Hewelt Wojnowski Lindner i Wspólnicy.
Potrzebujesz pomocy w tym temacie? Napisz do nas!