Weksel stanowi istotny i powszechnie używany instrument finansowy oraz formę zabezpieczenia wierzytelności, często stosowaną w relacjach gospodarczych. Jednak aby mówić o skutecznym zaciągnięciu zobowiązania wynikającego z weksla, musi on spełniać określone warunki, jakie wymienia art. 101 ustawy Prawo wekslowe. Jednym z najważniejszych i zarazem najbardziej jednoznacznych elementów jest podpis wystawcy weksla.
W życiu codziennym bardzo często podpisujemy się pod różnymi dokumentami, zwracając większą uwagę na to, co podpisujemy, a nie koniecznie w jaki sposób to robimy.
Podpis to graficzne oznaczenie, które identyfikuje wystawcę weksla. Powinien on składać się z imienia i nazwiska, a przynajmniej z nazwiska, zgodnie z interpretacją Sądu Najwyższego zawartą w uchwale z dn. 30.12.1993 r., III CZP 146/93, OSN 1994, Nr 5, poz. 94.
Podpis składający się z nazwiska może być wyrażony w sposób pełny lub skrócony, z pominięciem niektórych liter. Powyższe prowadzi do wniosku, że nie ma obowiązku składania podpisu w sposób czytelny. Kluczowym aspektem jest to, że podpis musi być charakterystyczny dla danej osoby podpisanej, a więc taki, którym posługuje się ona przy podpisywaniu innych dokumentów. Skutecznie naniesionym podpisem będzie więc taki, który jest powtarzalny i pozwala na identyfikację osoby, od której pochodzi (vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 kwietnia 2016 r., II CSK 518/15). Podpisem nie będzie jednak np. parafa, która może składać się z pojedynczej litery lub znaku graficznego, nie posiadając jednocześnie cech identyfikujących osobę składającej parafę. Pomimo częstych podobieństw parafy i podpisu, to co je rozróżnia to przede wszystkim ich funkcja – parafa ma potwierdzać zapoznanie się osoby z treścią dokumentu, potwierdzenie złożonych oświadczeń woli. W przeciwieństwie do parafy, podpis na wekslu wystawcy ma zatem formę woli zaciągnięcia zobowiązania wekslowego.
Kolejną cechą podpisu wystawcy weksla jest obowiązek umieszczenia podpisu własnoręcznego. De lege lata nie ma możliwości podpisania weksla własnego podpisem kwalifikowanym (co niektórzy próbują forsować wobec treści art. 781. k.c.). Brak możliwości złożenia podpisu kwalifikowanego na wekslu uzasadnia fakt, że ustawa Prawo wekslowe w swej treści odnosi się bezpośrednio do „papierowej” wersji weksla różnicując np. awers i rewers weksla, a także ze względu na fakt, że każda kopia dokumentu podpisanego podpisem kwalifikowanym stanowi jego oryginał. Powyższe mogłoby doprowadzić do ryzyka związanego z „niekończącym” się indosowaniem tego samego weksla, braku możliwości przedłożenia przez powoda do pozwu oryginału weksla, czy też w jaki sposób miałby nastąpić zwrot weksla po spełnieniu zobowiązania zabezpieczonego rzeczonym wekslem.
Jeśli chodzi o podpisy składane w imieniu spółek prawa handlowego, kluczowym jest właściwe ustalenie zakresu tych podpisów. Podpis wystawcy weksla, którym jest spółka, powinien więc obejmować firmę spółki (powinien być pod oznaczeniem firmy). W innym przypadku, np. w sytuacji oznaczenia firmy spółki pod podpisem, może okazać się, że weksel wystawiony został nie przez spółkę, a przez osobę fizyczną, która miała występować w roli osoby reprezentującej spółkę (są sytuacje, w których to nie spółka będzie odpowiadała wekslowo, a jej członek zarządu, prokurent, czy wspólnik). Ma to więc kolosalne znaczenie z punktu widzenia osoby odpowiedzialnej wekslowo za zobowiązania.
Jak widać, podpis na wekslu może stwarzać problemy i powodować kluczowe implikacje – od nieważności weksla (przy niewłaściwym złożeniu podpisu) przez odpowiedzialność podmiotu, który nie miał zamiaru wystawiać weksla.
Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej związanej z tematyką weksli lub inną sprawą, skorzystaj z usług Kancelarii HWW Hewelt Wojnowski Lindner i Wspólnicy.
Potrzebujesz pomocy w tym temacie? Napisz do nas!