Wykroczenie i przestępstwo karno skarbowe – od jakiej kwoty?

Czym jest czyn zabroniony na tle Kodeksu karnego skarbowego?

W pierwszej kolejności należy odnieść się do samego pojęcia czynu zabronionego oraz znamion, które decydują o uznaniu działania danego podmiotu jako bezprawnych na gruncie Kodeksu karnego skarbowego. W art. 53 k.k.s. wskazane zostały poszczególne definicje pojęć użytych w treści ustawy, w tym odpowiednio scharakteryzowane zostało rozumienie pojęcia czynu zabronionego, przestępstwa oraz wykroczenia skarbowego. Aby w pełnym wymiarze zrozumieć  kryteria podziału na wykroczenia i przestępstwa, należy w pierwszej kolejności przyswoić definicję samego czynu zabronionego. Zgodnie z art. 53 § 1 k.k.s. czynem zabronionym jest zachowanie o znamionach określonych w poszczególnych przepisach Kodeksu, z tym że nie jest wymagalnym, aby stanowił on jednocześnie przestępstwo lub wykroczenie.

Przestępstwo skarbowe a wykroczenie skarbowe

W ślad za czynem zabronionym art. 53 § 2 k.k.s. odwołuje się do ustawowej definicji przestępstwa skarbowego. Zgodnie z przytoczonym przepisem przestępstwem skarbowym jest czyn zabroniony na gruncie Kodeksu karnego skarbowego pod groźbą kary grzywny wyliczanej w stawkach dziennych, kary ograniczenia wolności lub kary pozbawienia wolności. Z kolei wykroczenie skarbowe będące przedmiotem art. 53 § 3 k.k.s. jest również czynem zabronionym, podobnie jak przestępstwo, z tą jednak różnicą, że przewidziany wymiar kary dla wykroczenia obliczany jest nie przy pomocy stawek, ale kwotowo. Wskazane jest również w treści przepisu pewne uwarunkowanie, zgodnie z którym z wykroczeniem mamy do czynienia, jeżeli kwota uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności publicznoprawnej albo wartość przedmiotu czynu nie przekracza pięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia w czasie jego popełnienia. Zatem jako główną cechę oddzielającą przestępstwa od wykroczeń ustawodawca wskazał wymiar pieniężny kary, niemniej jednak w kontekście sankcji za wykroczenia istnieje pewna zmienna w postaci „minimalnego wynagrodzenia” wskazanego w treści regulacji.

Minimalne wynagrodzenie jako kryterium zmienne

Podobnie jak w przypadku czynu zabronionego, przestępstwa oraz wykroczenia skarbowego, Kodeks karny skarbowy zawiera w słowniczku art. 53 objaśnienie tego pojęcia, a w zasadzie odesłanie do odpowiedniej ustawy. Choć w Kodeksie karnym skarbowym ma ono różnorodne znaczenie prawne, na gruncie art. 53 § 3 k.k.s. stanowi ustawowe kryterium rozdziału na przestępstwa i wykroczenia polegające na uszczupleniu należności publicznoprawnej lub takich, których istotą są dobra lub prawa o określonej wartości. Zgodnie zaś z art. 53 § 4 k.k.s. minimalnym wynagrodzeniem jest wynagrodzenie za pracę ustalone zgodnie z przepisami i na podstawie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu z dnia 10 października 2002 roku. Co istotne, w związku z omawianą regulacją konieczne jest również odniesienie minimalnego wynagrodzenia do kryterium czasowego, tj. w kontekście do wymierzanego wymiaru kary należy jako miarę wybrać kwotę minimalnego wynagrodzenia zgodnie z ustawą o minimalnym wynagrodzeniu na czas popełnienia czynu zabronionego. Wynika to z częstotliwości zmian w zakresie kwoty minimalnego wynagrodzenia, przez co ustalenie relatywnie stałego wymiaru sankcji zarówno za dopuszczenie się wykroczenia, jak i przestępstwa nie byłoby wymierne do faktycznej wartości wyrządzonej szkody na dzień popełnienia czynu zabronionego.

Do jakiej kwoty wykroczenie, a gdzie granica przestępstwa?

Zgodnie z regulacją art. 53 § 3 k.k.s., który to odnosi się do wykroczenia skarbowego, jeżeli kwota uszczuplonej należności publicznoprawnej, jak chociażby niezapłacony podatek, nie przekracza pięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia to czyn taki będzie wykroczeniem skarbowym. Wobec wzrostu wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę od stycznia 2024 r. oraz od lipca 2024 r., zmianie ulegnie również wartość stanowiąca o kwalifikacji czynu jako wykroczenie lub przestępstwo skarbowe. Od stycznia 2024 r. do 30 czerwca 2024 r. będzie to kwota 21.210,00 złotych (5 x 4.242,00 złotych), a od 1 lipca 2024 r. do 31 grudnia 2024 r. kwota 21.500,00 złotych (5 x 4.300,00 złotych). Zatem należy dojść do wniosku, że kwota powyżej tego progu będzie skutkować odpowiedzialnością za przestępstwo skarbowe. Oczywiście dualistyczny podział na przestępstwa i wykroczenia niezmiennie pozostaje zależny od aktualnych kwot minimalnego wynagrodzenia, a także jest bezpośrednio powiązany ze znamionami przestępstw i wykroczeń w rozumieniu Kodeksu karnego skarbowego, niemniej jednak zgodnie z obowiązującym stanem prawnym granice pięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia pozostaje murem oddzielającym te dwa rodzaje czynów zabronionych na tle regulacji karnoskarbowej.

Potrzebujesz pomocy w tym temacie? Napisz do nas!