Restrukturyzacja od A do Z, czyli jak uratować swoją firmę przed bankructwem?

Jeżeli jako przedsiębiorca tracimy możliwość płacenia zobowiązań, wówczas wchodzimy w niebezpieczną sferę niewypłacalności, która może mieć dla nas niekorzystne skutki prawne, w tym karne. Prawo jednak przewiduje powyższe okoliczności i zawiera w sobie procedury służące do uratowania przedsiębiorstwa i kontynuowania prowadzenia działalności.

Zasadniczo powinniśmy podzielić sfery niewypłacalności na trzy obszary:

• „miękka” restrukturyzacja
• „twarda” restrukturyzacja
• upadłość

 

Miękka restrukturyzacja

 

O miękkiej restrukturyzacji mówimy w sytuacji, gdy dokonujemy wewnętrznych zmian organizacyjnych i renegocjujemy umowy bez udziału procedur przewidzianych w przepisach prawa.

Przykładem może być żądanie od wynajmującego zmniejszenia wysokości czynszu na czas stanu epidemii na przepisach Kodeksu cywilnego – konkretnie art. 357¹ Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym:

Jeżeli z powodu nadzwyczajnej zmiany stosunków spełnienie świadczenia byłoby połączone z nadmiernymi trudnościami albo groziłoby jednej ze stron rażącą stratą, czego strony nie przewidywały przy zawarciu umowy, sąd może po rozważeniu interesów stron, zgodnie z zasadami współżycia społecznego, oznaczyć sposób wykonania zobowiązania, wysokość świadczenia lub nawet orzec o rozwiązaniu umowy. Rozwiązując umowę sąd może w miarę potrzeby orzec o rozliczeniach stron, kierując się zasadami określonymi w zdaniu poprzedzającym.

Jeżeli wynajmujący  się zgodzi – wówczas podpisujemy porozumienia i zmniejszamy obciążenia, natomiast w przypadku odmowy przysługują nam środki prawne służące do przymusowej zmiany wykonania zobowiązań (w tym zmiany czynszu).

Jeżeli mamy do czynienia z siłą wyższą, wówczas możemy powoływać się na nią w przypadku zawartych umów, nawet jeżeli obejmuje nas obowiązek zapłaty kary umownej.

Ważne jest na tym etapie zainicjowanie dialogu z kontrahentami, gdyż nasze działanie będzie później oceniane w praktyce po fakcie – natomiast na etapie miękkiej restrukturyzacji działamy samodzielnie (nie ma żadnego nadzoru sądu), więc na tym etapie musimy pamiętać o tym, żeby nasze działania mieściły się w zakresie prawa.

 

Twarda restrukturyzacja

 

Celem „twardego” postępowania restrukturyzacyjnego jest uniknięcie ogłoszenia upadłości przedsiębiorcy  przez umożliwienie mu restrukturyzacji w drodze zawarcia układu z wierzycielami lub przeprowadzenie działań sanacyjnych. Są to pojęcia prawne wynikające z ustawy prawo restrukturyzacyjne, które są związane z formalnym trybem restrukturyzacji na podstawie przepisów prawa.

Restrukturyzacja „twarda” umożliwia więc przedsiębiorcy, który popadł w problemy finansowe, zmianę struktury jego majątku, zatrudnienia, umów z kontrahentami oraz zapewnienie ochrony przed skierowanymi wobec niego postępowaniami egzekucyjnymi.

 

Upadłość

 

W kontekście upadłości mówimy o procedurze, która ma zastosowanie do podmiotu niebędącego w stanie regulować swoich długów – tzw. „niewypłacalnego”. Postępowanie upadłościowe ma na celu wspólne dochodzenie roszczeń przez wierzycieli, co różnicuje postępowanie upadłościowe od postępowania egzekucyjnego – prowadzonego przez pojedynczego wierzyciela. W trakcie upadłości  zostaje ustanowiony syndyk, który sprzedaje majątek dłużnika, a następnie  dzieli uzyskaną kwotę między wierzycieli.

 

Restrukturyzacja a upadłość

 

Postępowanie restrukturyzacyjne ma pierwszeństwo nad postępowaniem upadłościowym. W przypadku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości i wniosku restrukturyzacyjnego, w pierwszej kolejności sąd zawsze rozpoznaje wniosek restrukturyzacyjny. Otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego gwarantuje przedsiębiorcy, że do czasu jego zakończenia, nie będzie można ogłosić wobec niego upadłości. Pozwala to przedsiębiorstwu w restrukturyzacji na spokojne i przemyślane zaplanowanie, a następnie przeprowadzenie reform skutkujących naprawieniem złej sytuacji finansowej.

 

Formalne rodzaje postępowań restrukturyzacyjnych

Postępowania restrukturyzacyjne przebiegają też według określonego schematu, przy czym układ jest rozpoznawany przez sąd, który wydaje postanowienie o zatwierdzeniu układu lub o odmowie zatwierdzenia układu albo o umorzeniu postępowania.

Restrukturyzację przeprowadza się w jednym z następujących postępowań restrukturyzacyjnych:

1. postępowaniu o zatwierdzenie układu – polega na samodzielnym zbieraniu głosów wierzycieli przez dłużnika bez udziału sądu
2. przyspieszonym postępowaniu układowym – odbywa się przed sądem, przy czym dotyczy dłużników, którzy mają małą ilość spornych wierzytelności
3. postępowaniu układowym – również odbywa się przed sądem, przy czym dotyczy dłużników, którzy mają większą ilość spornych wierzytelności
4. postępowaniu sanacyjnym – najbardziej sformalizowanym, w którym co do zasady zarząd nad przedsiębiorstwem przejmuje zarządca ustanowiony przez sąd

Im trudniejsza sytuacja danego przedsiębiorcy, tym wskazane będzie bardziej rozszerzone postępowanie restrukturyzacyjne, aż po model sanacyjny, przeznaczony dla przedsiębiorców wymagających głębokich i czasochłonnych reform.

 

Postępowanie o zatwierdzenie układu:

Jest przeznaczone jest dla przedsiębiorców, których sytuacja finansowa została w nieznacznym stopniu zachwiana.

 

Przyspieszone postępowanie układowe:

Przyspieszone postępowanie układowe umożliwia dłużnikowi zawarcie układu po sporządzeniu i zatwierdzeniu spisu wierzytelności w uproszczonym trybie i może być prowadzone, jeżeli suma wierzytelności spornych uprawniających do głosowania nad układem nie przekracza 15% sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem,

 

Postępowanie układowe:

Postępowanie układowe jest bardziej  sformalizowane od przyspieszonego, gdyż może być prowadzone, jeżeli suma wierzytelności spornych uprawniających do głosowania nad układem przekracza 15% sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem.

 

Postępowanie sanacyjne

Postępowanie  sanacyjne umożliwia dłużnikowi przeprowadzenie działań sanacyjnych oraz zawarcie układu po sporządzeniu i zatwierdzeniu spisu wierzytelności.

Zgodnie z   przepisami działaniami sanacyjnymi są czynności prawne i faktyczne, które zmierzają do poprawy sytuacji ekonomicznej dłużnika i mają na celu oprócz uniknięcia upadłości dłużnika w drodze zawarcia układu z wierzycielami, doprowadzić do uzdrowienia sytuacji gospodarczej dłużnika, przywrócenie dłużnikowi zdolności do wykonywania zobowiązań, przy jednoczesnej ochronie przed egzekucją,

Wszczęcie postępowania restrukturyzacyjnego

Co do zasady postępowanie restrukturyzacyjne wszczyna się na wniosek restrukturyzacyjny złożony przez dłużnika. Przez wniosek restrukturyzacyjny należy rozumieć wniosek o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego oraz wniosek o zatwierdzenie układu przyjętego w postępowaniu o zatwierdzenie układu.

 

Niewypłacalność i zagrożenie niewypłacalnością

Postępowanie restrukturyzacyjne może być prowadzone wobec przedsiębiorcy niewypłacalnego lub zagrożonego niewypłacalnością.

Przedsiębiorca jest niewypłacalny, w przypadku spełnienia jednej z poniższych przesłanek:

1. utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, tzn. jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące,
2. jego zobowiązania pieniężne przekraczają wartość jego majątku, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający dwadzieścia cztery miesiące.

Przedsiębiorca jest zagrożony niewypłacalnością jeżeli jego sytuacja ekonomiczna wskazuje, że w niedługim czasie może stać się niewypłacalny.

Czas przeprowadzania restrukturyzacji

Restrukturyzacja powinna być przeprowadzona szybko i skutecznie. Powinna zmierzać do jak najszybszego przywrócenie płynności finansowej przedsiębiorcy. Postępowanie restrukturyzacyjne prowadzone w ramach najmniej skomplikowanych modeli powinno trwać zaledwie kilka tygodni.

Dla zminimalizowania okresu trwania restrukturyzacji, znacznie uproszczono procedury, m.in. zrezygnowano ze zgłoszenia wierzytelności przez wierzycieli na rzecz sporządzanego przez przedsiębiorcę spisu wierzytelności, ponadto zliberalizowano postępowanie dowodowe odnoszące się do wierzytelności niespornych.

 

W zakresie restrukturyzacji i upadłości polecamy skorzystanie z konsultacji, w ramach  których możemy odpowiedzieć na wszelkie Państwa pytania dotyczące powyższych zagadnień. W tym celu zalecamy skorzystanie z formularza dostępnego poniżej.